Γράφει και επιμελείται ο Ροντογιάννης Μ. Νικόλαος (Σουραβλιάς) Τ. Γεωπόνος-Κηποτέχνης
Ήταν λίγες μέρες πριν, όταν σ` ένα περίπατο μέσα από τα καλντερίμια του χωριού με τις γυναίκες της ζωής μου, θαυμάζοντας τα ασβεστωμένα ξερότοιχα των δρόμων και μυρίζοντας τα αρωματικά και τις τριανταφυλλιές που κείτονταν στις γλάστρες και τις αυλές των σπιτιών καταλήξαμε στα Καλυβάκια. Για πολλοστή φορά τους εξιστορούσα τα αξέχαστα στο πέρασμα των χρόνων βιώματά μου τόσο από την παιδική μου ηλικία όσο και σαν μαθητής στο σχολείο στα Καλυβάκια , ενώ παράλληλα κοιτάζοντας το απέραντο γαλάζιο του Ιονίου απολαμβάναμε τα παιγνίδια του ήλιου καθώς αυτός βουτούσε αργά-αργά στο σημείο που αντάμωνε η θάλασσα με τον ουρανό, εκεί που ο νους ξαλαφρώνει και ανοίγει η καρδιά σου!
Όντας χορτασμένοι από τη μοναδική αυτή εμπειρία καθίσαμε στη συνέχεια για να δροσιστούμε σ` ένα από τα cafe του χωριού, αντικρίζοντας τους πρώτους ξένους επισκέπτες του. Από μικρός θυμάμαι στο χωριό τα καλοκαίρια, να κυκλοφορούν τουρίστες. Πολλοί από τους συγχωριανούς μου θυμάμαι ότι παράλληλα με τη φροντίδα της αγροτικής τους περιουσίας, ασχολούνταν και με τον τουρισμό και τότε μου δημιουργήθηκε ο κάτωθι προβληματισμός. Αλήθεια κατά πόσο θα ήταν εφικτό η δημιουργία στο χωριό μας, ενός μοντέλου ανάπτυξης που να συνδυάζει τον τουρισμό με την αγροτική παραγωγή αλλά και την εν γένει κοινωνική και πολιτιστική ζωή του χωριού μας;
Η απάντηση είναι ότι ίσως θα μπορούσε να δημιουργηθεί, εάν ο τουρισμός στο χωριό είχε σαν σημείο αναφοράς τη δημιουργία προτύπων αγροκτημάτων-ξενώνων σε συνδυασμό με την άμεση επαφή του επισκέπτη με τηναγροτική ζωή και την καθημερινότητα του χωριού.
Θεωρώ ότι ο τουρισμός στο χωριό μας με τις πολυάριθμες μοναδικές και σπάνιας ομορφιάς τοποθεσίες του, θα μπορούσε να περιλαμβάνει ένα εύρος δραστηριοτήτων που αφορούν τη φύση και την αγροτική ζωή. Το χωριό μας διαθέτει όχι μόνο πλούσια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά αλλά και τη φιλόξενη διάθεση των όμορφων ανθρώπων του, που ξέρουν να σέβονται τον ξένο, ως επισκέπτη και όχι ως πελάτη .
Από την άλλη ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει την αγροτική ζωή του χωριού μας, τις αγροτικές ασχολίες, τα τοπικά προϊόντα, την παραδοσιακή κουζίνα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, τη φυσική κληρονομιά, την παράδοση αλλά και όλα όσα μοναδικά και ξεχωριστά έχει να προσφέρει ο τόπος μας. Επίσης, η δραστηριότητα αυτή θα φέρει τον επισκέπτη σε επαφή με τη φύση καθώς και με τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο, στις οποίες μπορεί να συμμετέχει, να ψυχαγωγηθεί και να νοιώσει τη χαρά της περιήγησης, της γνώσης και της ανακάλυψης.
Η αλήθεια είναι ότι όταν κάποιος βρίσκεται στη φύση, αισθάνεται ότι η ζωή είναι εκεί, απολαμβάνοντας με όλες του τις αισθήσεις αυτό που η γη, ο αέρας ,τα ζώα ,τα φυτά ,τα πουλιά, τα έντομα και το νερό συνθέτουν και αν μη τι άλλο το χωριό μας μπορεί να προσφέρει ουκ ολίγες ελκυστικές δραστηριότητες προκειμένου να παρακινήσει κάποιον σε αγροτουριστικές αποδράσεις.
Στο χωριό των Τσουκαλάδων, χωριό με ιδιαίτερη παράδοση και ιστορία, μέρος ειδυλλιακό με μοναδικό φυσικό κάλλος και όμορφους ανθρώπους, θα μπορούσαν κάλλιστα τα υφιστάμενα στον περιβάλλοντα χώρο του χωριού μας αγροτουριστικά καταλύματα, να αποτελέσουν κέντρα ποικίλων δράσεων που θα ενεργοποιούσαν συνολικά την περιοχή οργανώνοντας δραστηριότητες, όπως χαρακτηριστικά είναι:Πεζοπορία προς το σχολείο στα Καλυβάκια αλλά και σε άλλες τοποθεσίες που σε οδηγούν ριψοκίνδυνα από τη στεριά στις ρομαντικές παραλίες του Κόκκινου Βράχου ή του κάτω Σκαλιού. Στο διάβα του ο καθένας χορταίνει τα μάτια του από το πράσινο, ακούει το θρόισμα των ελαιοδέντρων , ενώ μπορεί να φρεσκάρει τα στήθη του εισπνέοντας ανάλαφρο μυρωδάτο και καθάριο μαΐστρο.
Κολύμβηση στις καθάριες και παρθένες παραλίες της Γιαλού Σκάλας μιας παραλίας στο δυτικό μέρος της οποίας κοντά στα κοντριά όταν η θάλασσα είναι γαληνεμένη αναβλύζει γλυκό νερό και τότε ο επισκέπτης μπορεί ενδεχομένως να αντικρύσει γυναίκες του χωριού να πλένουν τα ρούχα τους, στους μεγάλους λόμπους από γλυκό νερό.
Κολύμβηση σέναν όμορφο ορμίσκο με το όνομα Καμίνια, που πιθανόν να πήρε το όνομα του από την κατασκευή ασβεστοκάμινων, μιας παραλίας ιδιαίτερα γοητευτικής για γαλήνη και ξεκούραση. Αν μάλιστα η επίσκεψη πραγματοποιηθεί τον μήνα Αύγουστο τότε ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να διαπιστώσει και ένα άλλο είδος ψαρέματος τη λεγόμενη “πεζόβολο“από τον μπάρμπα Ζώη και τα παιδιά του, τους αδερφικούς μου φίλους Μάριο και Πάνο αλλά και τον μπάρμπα Γεράσιμο καθώς και να αντικρύσει μεγάλους λόμπους κοντά στο τρεχούμενο νερό που χρησιμοποιούν οι ψαράδες του χωριού για να διατηρούν τα ψάρια που πιάνουν ζωντανά. Επίσκεψη στην θέση “Σταυρός“για να απολαύσουν οι επισκέπτες το μοναδικής ομορφιάς ηλιοβασίλεμα αλλά και για να ανοίξουν τη διάθεση τους για ολίγον ρομαντισμό που στις μέρες μας ολοένα και χάνεται….. Από τη θέση αυτή μάλιστα μπορούν να οργανωθούν δραστηριότητες με ανεμόπτερα για όσους αγαπούν το σπορ εφορμώντας ριψοκίνδυνα στο κενό. Επίσκεψη στην περιοχή “Πρώτο Κουλούρι“ λίγο πάνω από το Μοναστήρι της Φανερωμένης και λίγο δυτικότερα , η θέα της οποίας είναι μαγευτική και από τις πιο πανοραματικές της πατρίδας μας. Ο επισκέπτης μπορεί να αντικρύσει έναν τεράστιο ελαιώνα και τη Χώρα, την Γύρα με την αμμουδιά της ως τον Αϊ Γιάννη , κι από κει τη θάλασσα του Ιονίου μέσα στην οποία κορνιζάρεται η Ήπειρος, ενώ ανατολικότερα μπορεί κανείς να παρατηρήσει το κάστρο της Αγίας Μαύρας και τα ριζά της Λάμιας. Διαδρομές στη φύση με τα πόδια, με γαϊδουράκια ή με ποδήλατα βουνού κατά μήκος του δρόμου από το χωριό προς το Στεφάνι, προκειμένου να μπορέσει κανείς να θαυμάσει το εσωτερικό ενός δάσους γεμάτο από πεύκα. Από το δάσος αυτό η περιοχή έχει πάρει το όνομα Πευκούλια. Το δάσος αυτό απλώνεται μέχρι τη θάλασσα και καταλήγει σε μια πολύ όμορφη αμμουδιά όπου και αυτή έχει το όνομα Πευκούλια μια παραλία στην οποία η θάλασσα έχει γαλαζοπράσινο χρώμα με σκούρες αποχρώσεις. Συμμετοχή σε δραστηριότητες που έχουν σχέση με την παραγωγή τοπικών μας προϊόντων, όπως συμμετοχή σε τρύγο αμπελιού, συμμετοχή σε συγκομιδή ελαιοκάρπου, γευσιγνωσία οίνου και λαδιού κ.ά. Γνωριμία με τις γυναίκες του χωριού, τις γυναίκες της υπομονής και του μόχθου που ακόμη και σήμερα σιγοψιθυρίζουν το τραγούδι τ αργαλειού υφαίνοντας στον παραδοσιακό ξύλινο αργαλειό ρούχα χοντρά και μάλλινα, καρπέτες και φλοκάτες.
Παρασκευή σε παραδοσιακό ξυλόφουρνο τοπικών μας παραδοσιακών πιττών όπως της πατσούρας, της κουλούρας, των παιδιών της πίττας, της μαριδόπιττας κ.ά.
Παρασκευή τοπικών παραδοσιακών γλυκών όπως γλυκό κυδώνι και σταφύλι, λεμονόπιτα και βασιλόπιτα
Πεζοπορία με σκοπό την γνωριμία αλλά και την συλλογή αρωματικών βοτάνων και αγρίων φυτών της πλούσιας Τσουκαλαδιώτικης χλωρίδας.
Επίσκεψη στα καλντερίμια του χωριού για γνωριμία τόσο με την ιστορία, την παράδοση και την κοινωνία του χωριού όσο και με τους φιλόξενους και όμορφους κατοίκους του, τους ανθρώπους του μόχθου και της βιοπάλης που θα κεράσουν στον επισκέπτη το καφέ και θα του πουν την καλημέρα καλωσορίζοντάς τον και ανοίγοντας μεγαλόκαρδα το σπιτικό τους, ενώ οι τοπικές παραδοσιακές ντόπιες ταβέρνες με τις χαρακτηριστικές τους γεύσεις θα προσφέρουν στον επισκέπτη αξέχαστες λιχουδιές και μοναδική φιλοξενία.
Επίσκεψη σε σημαντικά μνημεία φύσης και ανθρώπων αλλά και σε εκκλησίες όπως την εκκλησία του Αϊ Γιώργη , το μοναστήρι της Φανερωμένης κ.ά.
Συμμετοχή στους αθλητικούς αγώνες στίβου “Βεργίνεια“ για να διαπιστώσουν “ιδίοις όμμασι“ τι εστί λιθάρι για τους Τσουκαλαδιώτες, αλλά και συμμετοχή στις υπόλοιπες πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις που αγόγγυστα διοργανώνει καθ` όλη την διάρκεια του χρόνου ο Πολιτιστικός μας Σύλλογος.
Ένα τέτοιο μοντέλο ανάπτυξης ωσάν κι αυτό που περιγράφηκε παραπάνω μπορεί να αναδείξει ο αγροτουρισμός, κι ενδεχομένως θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει το χωριό μας και γενικότερα το νησί της Λευκάδας, δίνοντας την απαιτούμενη επιθυμητή ώθηση στον αγροτικό τομέα και προσφέροντάς λύσεις επαγγελματικής απασχόλησης σε νέους ανθρώπους, δραστήριους, με όρεξη και όραμα . Ο αγροτουρισμός δεν είναι απλώς μια μορφή τουρισμού. Είναι μια διαφορετική προσέγγιση στον τρόπο ζωής, μια νέα πραγματικότητα, ένα όραμα. Είναι μια δραστηριότητα και μια μορφή διακοπών, που δίνει στον κουρασμένο άνθρωπο της πόλης αυτό που πραγματικά του λείπει και αναζητεί, αυτό που πραγματικά τον αναζωογονεί, τον ξεκουράζει τον γεμίζει. Το πιο σημαντικό είναι ότι κάνει τουρισμό όλο τον χρόνο, καταναλώνει δυόμισι φορές περισσότερο από τον κοινό τουρίστα και συνεχίζει να αγοράζει και να καταναλώνει από τα νέα προϊόντα που γνώρισε.
Ο Αγροτουρισμός μπορεί να σηματοδοτήσει για τον επισκέπτη την πραγματική αλλαγή, την επιστροφή στην φύση και με τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο στις οποίες μπορεί να συμμετέχει, τη γνήσια επαφή με τους απλούς ανθρώπους, την γνωριμία του με την καθημερινή ζωή των κατοίκων αλλά και την πολιτιστική κληρονομιά του χωριού μας, τα αγνά και φυσικά προϊόντα, τις γεύσεις και τις μυρωδιές, που ήταν ξεχασμένες και απλησίαστες από τις οργανωμένες – μαζικές διακοπές.Ο Αγροτουρισμός μπορεί να σηματοδοτήσει για τους Τσουκαλάδες, οικονομική άνθιση και ευμάρεια, διατήρηση των ηθών , εθίμων αλλά και τεχνών που διαφορετικά θα είχαν εξαφανισθεί, παραγωγή των τοπικών μας αγροτικών προϊόντων με μεθόδους φιλικές προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, αλλά και ενδυνάμωση της επιχειρηματικότητας προσφέροντας νέες προοπτικές ζωής στους νέους του χωριού μας.
Σίγουρα είναι πολύ σημαντικό να δημιουργήσεις κάτι από την ανάγκη της χαράς που σου προσφέρει η δυνατότητα να μοιράζεσαι…Μια τέτοια όμως ενέργεια απαιτεί μεράκι, συμμετοχή και συνέργεια καθώς μόνο όταν οι δυνάμεις της εργασίας, της παραγωγής και του πολιτισμού είναι ενωμένες, μπορούν να εγγυηθούν πραγμάτωση των οραμάτων , των στόχων και των επιλογών του μέλλοντός μας…
